Muhammediyye - Yazıcıoğlu Mehmed Efendi

Yazıcıoğlu Mehmed Efendi, Hacı Bayram Velî'nin bendegânından olup, hem büyük bir âlim hem de bir mürşid-i kâmildir. Hazret-i Peygamber'in hayâtına dâir kaleme aldığı bu muhalled eser, yüzyıllarca en çok okunan kitaplardan biri ve büyük bir feyiz kaynağı olmuşdur. Bunun da sebebi eserin bizzat Cenâb-ı Peygamber'in emri ile yazılmış olmasıdır. Müellif Hazret-i Peygamber'i rüyâsında görmüş ve O'ndan aldığı emri yine O'nun dilinden eserinde şöyle dile getirmişdir :

Yenile mevlidim çıksın cihâna

Eğerçi söylenir dehren fe dehrâ

İçir hikmet şarâbın ümmetime

Sözümü söyle halka âşikârâ 

Yazımı 1449 yılında tamamlanmış olan bu eşsiz eserin tertîbi de çok mânidârdır. Eser, tevhîd ve kâinâtın yaradılışı ile başlar. Zîrâ ilk yaratılan Resûl-i Ekrem Efendimizin nûrudur ve cümle mahlûkât O'nun nûrundan yaratılmışdır. Eserin ilk kısmında Hakîkat-i Muhammediyye'ye işâret eden müellif, ikinci kısmında ise Resûl-i Ekrem Efendimizin doğumundan vefâtına kadar olan hayâtını ve mucizelerini anlatır. Son kısım ise, kıyâmet alâmetlerine, kıyâmetin kopuşuna, haşr u neşre ve âhirete dâirdir.

Dokuz bin küsur beyt ihtivâ eden bu muhteşem eser aynı zamanda bir edebiyat hârikasıdır. Eserin mevzûn ve âhenkli olması hem okunmasını hem de ezberlenmesini kolaylaştırmış ve Anadolu'nun bir çok yerinde tıpkı Süleyman Çelebi'nin Mevlid'i gibi ezberden okunmuşdur. Matbaadan önce istinsah yoluyla çoğaltılan bu eser, matbaanın gelişiyle de defalarca ve çok mikdarda yayınlanmış ve müslüman Türk dünyâsının her tarafına yayılmış, Anadolu ve Rumeli dışında Kırım'da, Kazan'da ve diğer Türk illerinde de çok benimsenmiş ve hemen hemen her eve girmiş ve okunmuşdur.

İsmâil Hakkı Bursevî Hazretleri tarafından Ferâhu'r-Rûh adıyla şerhedilmiş olan bu eser, latin harflerine de çevrilmiş ve defalarca yayınlanmışdır. Biz sizlere Âmil Çelebioğlu tarafından hazırlanan yayını tavsiye ediyoruz. Zîrâ bu zât, bu eser üzerinde çok emek harcamış ve doktora tezini de bu eser üzerine yapmışdır.

Bu mübârek eser, Nûr-i Muhammedî ile yüzyıllardır kalbleri tenvîr etmekde ve inşâllah kıyâmete kadar da edecekdir. Resûl-i Ekrem Efendimizi doğru tanımak, O'nun nûruyla münevver olmak ve O'nun muhabbetine nâil olmak isteyenlere bu eseri harâretle tavsiye ederim.

Senin vasfın kitâbını yazarken Yazıcıoğlu

Yanar cânı eder âhı elinde tutuşur evrâk

Habîbin kapusunda ol eli bağlı kuludur çün

Sen anın hürmetine pes kıl onun dilini intâk

Ki vasf etsin kemâlâtın beyan etsin delâlâtın

'Ayân etsin risâlâtın ki Hakk'ı eylesin ihkâk

Yanar cânında derd odu onun 'aşkı hevâsından

Akar gözlerinin yaşı kılupdur yüzünü toprak